Istnieją różne technologie budowy domów drewnianych. Wiele z nich występuje lokalnie (np. metoda podhalańska) i nie jest udokumentowana lub dokumentacja jest bardzo skromna.
My wykorzystujemy metodę powstałą na terenach Zakarpacia (południowa Ukraina). Metoda ta jest bardzo powszechna również w innych regionach świata, gdyż migrowała razem z cieślami. Znajdziemy domy w tej technologii na terenach Kanady i Alaski- tam została dość dobrze udokumentowana wieloma publikacjami. Jest również popularna w północnej Skandynawii. Bardzo podobnie technicznie budowane są domy na terenach Syberii- różnią się jednak szczegółami.
Najważniejsze elementy charakteryzujące tę metodę:
- wykorzystywane jest wyłącznie drewno świerkowe
- średnice bali w zależności od przeznaczenia domu zawierają się w przedziale 22- 26 cm i 26- 35 cm
- bale są ręcznie obrabiane metodą „scribe-fitted”- polegającą na tym, że dolny bal jest odrysowany na górnym za pomocą specjalnego cyrkla kopiującego i ręcznie ciosany, tak aby do siebie idealnie pasowały, dzięki temu nie wymagają one dodatkowego wypełnienia szczelin (tzw. mszenia)
- aby zniwelować ewentualne niedoskonałości ręcznej pracy miejsce styku bali uszczelnia się cienką warstwą materiału izolacyjnego- najczęściej juty
- bale przed montażem są ręcznie okorowane
- technologia budowy domów z bali naturalnych przewiduje zastosowanie drewna „mokrego”- bale o tych średnicach wymagałyby wieloletniego sezonowania (ok. 10 lat). Oczywiście stosujemy drewno pozyskane o odpowiedniej porze roku, jednak jego wilgotność jest zawsze powyżej 20%
- zamki (łączenia narożników) również wykonywane są ręcznie metodą „scribe fitted”
- w zależności od projektu dom wykonywany jest w tartaku, po rozłożeniu przewożony na miejsce docelowe i składany ponownie, w niektórych przypadkach wykonujemy dom od razu na miejscu budowy
- czas budowy konstrukcji domu o wielkości około 150 m2 to 2-3 miesiące
- po złożeniu drewnianej konstrukcji na miejscu budowy kładziemy poszycie dachowe (rodzaj poszycia dla tego typu domów jest dowolny)
- po około 2-3 miesiącach od przykrycia dachu bale należy ręcznie oszlifować papierem ściernym (nie rekomendujemy piaskowania które niszczy powierzchnię drewna i wymaga później innego rodzaju zabezpieczenia)
- po oszlifowaniu bali należy je zabezpieczyć od zewnątrz impregnatem i środkami zabezpieczającymi przed promieniami UV i wilgocią- rekomendujemy środki nie zawierające substancji toksycznych. Dzięki temu, że w procesie technologicznym dbamy o to aby drewno zachowało swoje naturalne właściwości które je chroni (nie toczymy bali, nie tniemy bez potrzeby, nie odsłaniamy jego warstw wewnętrznych, nie piaskujemy) możemy zastosować mniej agresywne chemicznie środki ochronne
- wewnątrz dom nie wymaga dodatkowego zabezpieczenia, jednak aby ułatwić utrzymanie czystości rekomendujemy pokrycie ścian woskiem
- po 3-6 miesiącach od pokrycia konstrukcji dachem można przystąpić do montażu stolarki okiennej i drzwiowej z zachowaniem szczelin dylatacyjnych na osiadanie budynku oraz z kotwieniem do przygotowanych przez nas ślizgów (umożliwiających swobodne osiadanie budynku)
- ściany działowe muszą posiadać również przestrzeń na osiadanie budynku oraz ślizgi na bocznych mocowaniach, dotyczy to również instalacji
- pod instalacje elektryczne przygotowujemy otwory w balach zgodnie z projektem, pozostałe instalacje prowadzi się pod podłogą, w stropie oraz w ścianach działowych wykonanych w technologii szkieletowej
- kominy muszą posiadać mocowania umożliwiające osiadanie
- bale po wyschnięciu (ok. 3-5 lat) utracą około 6% swojej średnicy, wymiar wzdłuż włókien drewna (po długości bala) zmieni się nieistotnie
- drewno lite w sposób naturalny pęka schnąc, próbujemy zapanować nad tym procesem wykonując specjalne nacięcia w niewidocznych miejscach łączenia bali, jednak mogą pojawić się naturalne pęknięcia w widocznych miejscach
- po ok. 2-3 latach bale schną już wolniej- jest to dobry czas na opcjonalne doszczelnienie łączenia bali specjalnym kitem popularnie zwanym „wood chink” lub „log chink”. Tym samym preparatem zabezpieczamy większe pęknięcia powstałe na powierzchni bali podczas schnięcia
- drewno świerkowe niezabezpieczone preparatem z pigmentem w sposób naturalny ciemnieje pod wpływem promieni słonecznych- dlatego jeżeli ten efekt jest niepożądany należy jak najszybciej zabezpieczyć dom po oszlifowaniu
- elewacja wymaga odświeżenia (jak każda inna elewacja) w zależności od tego jakich środków zabezpieczających użyjemy oraz od warunków w jakich stoi budynek (inaczej będzie w lesie na bagnach a inaczej na otwartym, suchym terenie)- w praktyce jest to wymagane co 5-10 lat jeżeli chcemy zachować „świeżość” wyglądu
- rekomendujemy pozostawić wewnątrz budynku naturalny kształt i kolor bali, prace wykończeniowe wymagające położenia płytek lub płyt GK (np. łazienka) można wykonać na ścianach działowych w technologii szkieletowej
